Zakopianka. Otwarcie tunelu pod Luboniem Małym

2 lat temu

Zakopianką nazywa się drogę umożliwiającą dojazd z Krakowa w rejon Tatr
Tunel pod Luboniem Małym ma dwie nawy o długości 2,06 km każda
Budowę tunelu przekładano kilka razy

Zakopianka. Budowa tunelu z opóźnieniami

Gdyby budowa tunelu pod Luboniem Małym prowadzona była zgodnie z założonym harmonogramem, obiekt już dawno byłby oddany do użytku. Z różnych przyczyn termin otwarcia tunelu przekładano jednak aż trzykrotnie. Pierwszy raz z powodu uaktywnienia się osuwiska w Skomielnej Białej, przez które musiano przeprojektować portal (opóźniło się drążenie lewej nitki od strony południowej). Potem pojawiła się pandemia koronowirusa i kolejne kłopoty. To już jednak przeszłość, a najważniejsze, iż tunel w końcu będzie otwarty. Była to inwestycja, która z jednej strony stanowiła olbrzymie wyzwanie dla wykonawców, a z drugiej, z uwagi na fakt, iż tunel ułatwi podróżowanie pod Tatry, od początku cieszyła się olbrzymim zainteresowaniem. Poniższe dane pokazują, dlaczego, w obu przypadkach, tak było.

Zakopianka. Tunel musi być bezpieczny

Tunel pod Luboniem Małym ma dwie nawy o długości 2,06 km każda. W obu nitkach znajdują się po dwa pasy ruchu o szerokościach 3,5 m oraz pas awaryjny (3 m), a wysokość skrajni wynosi 4,7 m. Między nawami tunelu znajduje się 10 przejść ewakuacyjnych o szerokości 1,2 m; są rozmieszczone co 172,5 m. Przejścia ewakuacyjne z wentylacją różnicową oddzielone są od tunelu drzwiami o klasie EI120, co oznacza, iż zapewniają one 120 minut odporności ogniowej. Wewnątrz obiektu jest też przejazd awaryjny dla służb ratunkowych (3,5 m szerokości, 3,3 m wysokości).

Przed oddaniem do ruchu służby ratunkowe musiały sprawdzić procedury i systemy bezpieczeństwa w tunelu, by w przypadku realnej sytuacji działać jak najlepiej. Oby taka sytuacja się nie wydarzyła. @GDDKIA @MI_GOV_PL #S7 #FunduszeUE #Zakopianka pic.twitter.com/Dasx6LNvS6

— GDDKIA Kraków (@GDDKiA_Krakow) November 8, 2022

Poza tym w tunelu naprzemiennie (co 86,25 m) rozmieszczono punkty alarmowe wyposażone w gaśnice, specjalne koce, ręczny ostrzegacz pożarowy oraz telefon alarmowy. Do tego co około 172,5 m zabudowano wnęki hydrantowe (hydrant nadziemny o średnicy nominalnej DN100).

Zakopianka, czyli tunel pełny różnych systemów:

zasilania elektroenergetycznego podstawowego i awaryjnego,
oświetlenia,
wentylacji,
pomiaru CO, NO i widoczności,
detekcji i sygnalizacji pożaru,
łączności alarmowej i technicznej,
łączności radiowej,
nagłośnienia,
sterowania i zarządzania,
wyposażenia komunikacyjnego,
monitoringu wizyjnego i detekcji,
kontroli dostępu,
zapobiegania gołoledzi.

Zakopianka. Tunel gotowy do otwarcia. Odbyły się ćwiczenia – ZOBACZ ZDJĘCIA

Zakopianka. Rozbudowany system oświetlenia tunelu

Kluczowy dla bezpieczeństwa tunelu jest system oświetlenia. W przypadku tunelu w ciągu S7-zakopianki układ wykonano w technologii LED, a zastosowano 3156 źródeł światła. System zaprojektowano w taki sposób, iż oprawy oświetlenia wjazdowego dostosowują się do natężenia na zewnątrz tunelu. Do tego każda z naw jest wyposażona w oświetlenie przejazdowe, antypaniczne, awaryjne, ewakuacyjne i orientacyjno-krawężnikowe. Poza w tunele jest oświetlenie kanału świeżego powietrza oraz nisz elektrotechnicznych.

Zakopianka. Tunel musi być przygotowany na pożar

Jednym z możliwych zdarzeń, jakie bierze się pod uwagę przy projektowaniu tunelu, to pożar. Konstrukcja obiektu pod Luboniem Małym, jak i pomieszczenia techniczne, posiadają wysoką klasę odporności ogniowej. Poza tym w tunelu zainstalowano cztery komplety centrali pożarowych, które umożliwiają kontrolę pracy urządzeń w systemie sygnalizacji pożarowej.

Gdyby wystąpiło zdarzenie nagłe, łączność i system ostrzegania pożarowego zapewni 119 ręcznych ostrzegaczy pożarowych, 239 czujników dymu oraz cztery komplety czujek liniowych ciepła.

W przejściach poprzecznych, w budynkach technicznych (dwie dyspozytornie i centrum zarządzania) znajdują się głośniki tunelowe oraz tubowe. Tunel wyposażono również w interkomy: SOS, serwisowe oraz dozoru, a przed portalami są kioski SOS.

Zakopianka. Krok do otwarcia tunelu wykonany. To kluczowa umowa

Warto podkreślić, iż nisze alarmowo-sygnalizacyjne wydzielono od jezdni przeszklonymi niepalnymi elementami, co ma ułatwić rozmowę z operatorem w sytuacji dużego hałasu.

Zakopianka. W tunelu są jeszcze inne systemy

Układ wentylacji tunelu składa się z wentylatorów strumieniowych rewersyjnych oraz wentylatorów kurtyn powietrznych. Oba rodzaje wyprodukowano ze stali nierdzewnej o wytrzymałości ogniowej 400 stopni/120 min. Dodatkowo tunel posiada cztery wentylatory napowietrzające o wydajności 75 m³/s każdy, a także układy różnicujące ciśnienie w przejściach awaryjnych między nawami.

W przypadku tego systemu zamontowano:

76 wentylatorów strumieniowych
20 wentylatorów kurtyny powietrznej
4 wentylatory napowietrzające
11 kompletów układów różnicujących ciśnienie w przejściach pomiędzy nawami tunelu.

Ważny jest też system monitoringu wizyjnego, w skład którego wchodzą kamery obrotowe, stałopozycyjne oraz wideodetekcji (obraz widzialny i termowizyjny).

System monitoringu wizyjnego składa się ze 170 kamer:

26 obrotowych
114 do wideodetekcji
30 stałopozycyjnych.

Zakopianka. Tunel ma swoje centrum bezpieczeństwa

Nad bezpiecznym funkcjonowaniem tunelu pod Luboniem Małym czuwać będzie zlokalizowane na węźle Skomielna centrum zarządzania (ściana wizyjna, centrala PPOŻ, stacja operatorska łączności alarmowej, stacje mikrofonowe, panele sterowania wentylacją w trybie pożarowym, rozdzielnia zasilania). Centrum będzie pracować całodobowo. Co ważne, tunel posiada podwójne zabezpieczenie zasilania w energię (linie energetyczne i awaryjne automatyczne agregaty prądotwórcze).

Zakopianka. Budowa drogi ekspresowej S7 z tunelem pod Luboniem Małym

Tunel pod Małym Luboniem powstał jako element odcinka Naprawa–Skomielna Biała drogi ekspresowej S7. W październiku 2019 r. przebito prawą, a w kwietniu 2020 r. lewą nitkę. Za ten zakres zadania odpowiadali górnicy, ponieważ pracowano w oparciu o przepisy polegające na zastosowaniu technologii górniczej w budownictwie lądowym (drążono na mocy prawa górniczego, warunki – flisz karpacki, metoda – ADECO RS). Z kolei na następnym etapie pozostałe ekipy, np. wykończeniowe, podlegały prawu budowlanemu.

W ramach wspomnianej metody ADECO RS do drążenia stosuje się m.in. młoty hydrauliczne na koparkach, dziobaki, wiertła, głowice skrawające czy, w razie potrzeby, materiały wybuchowe.

Dlaczego tunelu nie zbudowano przy użyciu maszyny TBM, jak to ma miejsce np. w przypadku obiektu pod Świną w Świnoujściu? Powodów było kilka:

drążenie obiektu o długości poniżej 2,5 km przy użyciu TBM z reguły jest kosztowniejsze
średnice tarcz TBM najczęściej nie przekraczają 15,5 m
przekrój poprzeczny obiektu budowanego przez TBM z reguły ma kształt kołowy, a w tym przypadku stosunek wysokości do szerokości to około 0,6
mocny i średnio mocny masyw skalny oznaczał potrzebę zastosowania materiałów wybuchowych.