Nowe, szeroko zakrojone badanie pokazuje, iż emisja dwutlenku węgla (CO2) powstająca w wyniku pożarów lasów wzrosła od 2001 r. na całym świecie o 60%, a w niektórych z najbardziej wrażliwych na klimat północnych lasów borealnych wzrosła prawie trzykrotnie.
Badanie prowadzone pod kierunkiem Uniwersytetu Anglii Wschodniej (UEA) i opublikowane dzisiaj w czasopiśmie Science pogrupowało obszary świata w „pyromy” – regiony, w których na wzorce pożarów lasów wpływają podobne kontrole środowiskowe, ludzkie i klimatyczne – ujawniając kluczowych czynników powodujących niedawny wzrost aktywności pożarów lasów.
Jest to jedno z pierwszych badań, które w skali globalnej analizuje różnice między pożarami lasów i nieleśnych i pokazuje, iż w jednym z największych piromów, który obejmuje lasy borealne w Eurazji i Ameryce Północnej, emisje z pożarów wzrosły prawie trzykrotnie w latach 2001–2023 .
Znaczący wzrost zaobserwowano szerzej w lasach pozatropikalnych i wyniósł dodatkowe pół miliarda ton CO2 rocznie, przy czym epicentrum emisji przesunęło się z lasów tropikalnych w stronę lasów pozatropikalnych.
Zwiększone emisje powiązano ze wzrostem pogody sprzyjającej pożarom, takiej jak gorące i suche warunki występujące podczas fal upałów i susz, a także ze zwiększonym tempem wzrostu lasów, tworzącym więcej paliw dla roślin. Obu tendencjom sprzyja szybkie ocieplenie na wysokich północnych szerokościach geograficznych, które postępuje dwa razy szybciej niż średnia światowa.
Badanie pokazuje niepokojący wzrost nie tylko zasięgu pożarów lasów w ciągu ostatnich dwóch dekad, ale także ich dotkliwości. Szybkość spalania węgla, miara ciężkości pożaru oparta na ilości węgla emitowanego na jednostkę spalonej powierzchni, wzrosła o prawie 50% w lasach na całym świecie w latach 2001–2023.
W prace zaangażowany był międzynarodowy zespół naukowców z Wielkiej Brytanii, Holandii, USA, Brazylii i Hiszpanii, który ostrzega, iż dalszej ekspansji pożarów lasów można zapobiec jedynie wtedy, gdy pierwotne przyczyny zmian klimatycznych, takie jak emisje paliw kopalnych, zostaną wyeliminowane. , są rozwiązywane.
Główny autor, dr Matthew Jones z Tyndall Center for Climate Change Research przy UEA, powiedział: „Wzrost zarówno zasięgu, jak i dotkliwości pożarów lasów doprowadził do dramatycznego wzrostu ilości węgla emitowanego przez pożary lasów na całym świecie. Zaskakujące zmiany w Trwa również globalna geografia pożarów, które tłumaczy się przede wszystkim rosnącymi skutkami zmian klimatycznych w światowych lasach borealnych.
„Aby chronić krytyczne ekosystemy leśne przed rosnącym zagrożeniem pożarami, musimy powstrzymać globalne ocieplenie, co podkreśla, dlaczego tak istotne jest poczynienie szybkich postępów w kierunku zerowej emisji netto”.
Zagrożenia składowania dwutlenku węgla
Lasy mają ogólnoświatowe znaczenie w zakresie składowania dwutlenku węgla, a ich wzrost pomaga usuwać CO2 z atmosfery i zmniejszać tempo globalnego ocieplenia. Odgrywają również kluczową rolę w osiąganiu międzynarodowych celów klimatycznych poprzez wdrażanie programów ponownego zalesiania i zalesiania w celu usunięcia dwutlenku węgla z atmosfery i zrównoważenia emisji CO2 przez człowieka z sektorów trudnych do ograniczenia, takich jak lotnictwo i niektóre gałęzie przemysłu.
Powodzenie tych programów zależy od trwałego magazynowania węgla w lasach, co grozi pożarami. Pożary pozatropikalne już teraz emitują o pół miliarda ton więcej CO2 niż dwie dekady temu, a długoterminowe skutki zależą od tego, jak odnowią się lasy. Bardziej powszechne i dotkliwe pożary lasów są oznaką, iż emisje nie są w tej chwili w równowadze z węglem wychwytywanym w procesie odzyskiwania po pożarze.
Dr Jones, niezależny pracownik naukowy NERC, powiedział: „Ostra tendencja w kierunku większej emisji pożarów lasów pozatropikalnych jest ostrzeżeniem przed rosnącą wrażliwością lasów i stanowi poważne wyzwanie dla globalnych celów w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym.
„Wiemy, iż lasy słabo odbudowują się po najpoważniejszych pożarach, dlatego istnieje ogromne zainteresowanie tym, jak obserwowany wzrost nasilenia pożarów wpłynie na składowanie dwutlenku węgla w lasach w nadchodzących dziesięcioleciach. Wymaga to naszej szczególnej uwagi”.
Nasilające się skutki pożarów były dotychczas maskowane
Co istotne, zwiększone emisje z pożarów lasów kontrastują ze zmniejszonym spalaniem tropikalnych sawann na świecie w tym samym okresie. Dotychczasowe badania wykazały, iż od 2001 roku powierzchnia spalona przez wszystkie pożary (leśne i nieleśne) zmniejszyła się w skali globalnej o jedną czwartą, głównie z tego powodu.
Najnowsze odkrycia są ważne, ponieważ pożary lasów palą się silniej i uwalniają do atmosfery większe ilości szkodliwego dymu niż pożary łąk na sawannie, stanowiąc główne zagrożenie dla osób żyjących w pobliżu pożarów oraz dla bardziej odległych społeczności narażonych na złą jakość powietrza spowodowaną dymem.
Autorzy twierdzą, iż badanie podważa narrację, iż zmniejszenie całkowitego rocznego obszaru objętego pożarami na całym świecie oznacza zmniejszenie wpływu pożarów.
„Do tej pory zmniejszone spalanie na i tak już podatnych na pożary sawannach i łąkach maskowało wzrost zasięgu i dotkliwości pożarów lasów, które mają ogromne konsekwencje dla społeczeństwa i środowiska” – stwierdził dr Jones. „Nasza praca pokazuje, iż pożary coraz częściej zdarzają się tam, gdzie tego nie chcemy – w lasach, gdzie stanowią największe zagrożenie dla ludzi i niezbędnych magazynów węgla”.
Zarządzanie pożarami
Uczenie maszynowe okazało się kluczem do odblokowania nowych obserwacji na temat zmieniającej się globalnej geografii pożarów lasów. Wykorzystano go do pogrupowania leśnych ekoregionów świata w 12 odrębnych piromów, co umożliwiło badaczom odizolowanie skutków zmian klimatycznych od innych czynników wpływających, takich jak użytkowanie gruntów.
Wiedza ta pozwala również na nowe spojrzenie na to, które strategie mogą być najskuteczniejsze w łagodzeniu pożarów i ochronie lasów. Dr Jones powiedział: „Niezbędne jest znaczne finansowanie w celu wsparcia programów strategicznych gospodarki leśnej, zaangażowania interesariuszy i edukacji publicznej, a wszystko to stanowi znaczącą zmianę strategii zarządzania pożarami z w dużej mierze reaktywnej na coraz bardziej proaktywną.
„Na przykład należy określić obszary priorytetowe w zakresie gospodarki leśnej i przerw przeciwpożarowych w oparciu o proaktywne monitorowanie produktywności lasów, szczególnie w obszarach pozatropikalnych. Zarządzanie ładunkami paliwa w miejscach, gdzie mogłyby one stanowić największe zagrożenie podczas pogody sprzyjającej pożarom, jest kluczowym priorytetem w zakresie ograniczania dotkliwość i skutki pożarów, jeżeli wystąpią.” Prace wsparli fundatorzy, w tym brytyjska Rada ds. Badań nad Środowiskiem Naturalnym (NERC), program Komisji Europejskiej „Horyzont 2020” i Europejska Agencja Kosmiczna.
Prace wsparli fundatorzy, w tym brytyjska Rada ds. Badań nad Środowiskiem Naturalnym (NERC), program Komisji Europejskiej „Horyzont 2020” i Europejska Agencja Kosmiczna.
