XVI Dolnośląski Festiwal Dary Lasu odbędzie się pod hasłem „Żywioły”. To okazja do tego, aby bliżej poznać potęgę natury i dowiedzieć się, jak lasy są chronione przed niszczycielskim działaniem żywiołów.

XVI Dary Lasu – żywioły pod lupą

Już 27 września 2025 roku, w parku miejskim w Lwówku Śląskim odbędzie się XVI edycja wydarzenia „Dary Lasu”. Organizatorami imprezy są Nadleśnictwo Lwówek Śląski oraz Powiat Lwówecki. Tegoroczne spotkanie odbędzie się pod hasłem „Żywioły”. To doskonała okazja, aby zapytać ekspertów, co dziś stanowi dla nas największe zagrożenie, który z żywiołów jest najbardziej niszczycielski i którego powinniśmy się obawiać?

Cztery żywioły

Żywioły od wieków fascynują i przerażają człowieka. Ziemia daje schronienie i plony, woda pozwala żyć, powietrze jest oddechem świata, a ogień potrafi zarówno ogrzać i chronić, jak i niszczyć bezlitośnie wszystko, co stanie mu na drodze. To właśnie ogień, obok swej symbolicznej i kulturowej roli, pozostaje jednym z najbardziej nieokiełznanych elementów natury.

Żywioł ognia

Ogień towarzyszy ludziom od zarania dziejów. Ułatwiał przetrwanie, dawał światło i ciepło, pomagał w obróbce metali, a dziś stanowi fundament energetyki i przemysłu. Jego moc bywa jednak nieprzewidywalna. W środowisku naturalnym ogień pojawia się spontanicznie, ale też często jest skutkiem działalności człowieka.

– Ogień jako jeden z żywiołów w środowisku naturalnym obecny jest w lasach od zawsze. W Polsce pożary lasów w sposób naturalny powstają bardzo rzadko, głównie powodowane są przez osoby przebywające w lesie. Znaczna część naszych lasów jest w dużym stopniu zagrożona pożarami, a Polska jest na trzecim miejscu w Europie pod względem liczby pożarów lasu. – wskazują leśnicy z Nadleśnictwa w Lwówku Śląskim.

Skuteczne zapobieganie pożarom lasów

Pożary niosą za sobą straty trudne do oszacowania. Nie chodzi jedynie o zniszczoną tkankę leśną, ale także o konsekwencje gospodarcze i ekologiczne. Walka z tym żywiołem wymaga ogromnego wysiłku organizacyjnego i finansowego. Co roku w Lasach Państwowych w okresie od maja do października realizowane są dyżury przeciwpożarowe. Leśnicy stale ulepszają system ochrony przeciwpożarowej lasów. Koszty utrzymania takiego systemu to ponad 120 mln zł rocznie ze środków Lasów Państwowych.

– W okresie trwania zagrożenia p-poż, dwa razy dziennie dokonuje się pomiaru wilgotności ściółki sosnowej oraz pomiaru warunków atmosferycznych. W tym celu stawia się w różnych lokalizacjach stacje meteorologiczne – prawie 150 stacji meteo w LP. Dzięki uzyskanym pomiarom ustala się stopień zagrożenia pożarowego. Na gruntach LP wznoszone są dostrzegalnie pożarowe, na których prowadzi się obserwacje w celu wykrycia zagrożenia (w Nadleśnictwie Lwówek Śląski są dwie dostrzegalnie z zainstalowanymi kamerami ) – w LP ponad 700 punktów obserwacji naziemnej. Na podstawie pomiarów z dostrzegalni dane przekazywane są do Punktu Alarmowo Dyspozycyjnego, dzięki czemu ustala się na mapie miejsce powstania pożaru.

fot.: Nadleśnictwo Lwówek Śląski

Lasy Państwowe zakupują samochody patrolowo-gaśnicze, które wykorzystywane są do patrolowania , gaszenia pożarów w fazie początkowej i dozorowania pożarzysk – ponad 340 w LP. Ważnym elementem jest również utrzymanie dojazdów pożarowych czyli odpowiednio oznakowanych sieci dróg zapewniających przejezdność strażakom – 53 tys. km oraz pasów przeciwpożarowych – ponad 15 tys.km w LP. Naturalne i sztuczne zbiorniki wodne zostały oznaczone i przystosowane do pobierania wody i wykorzystywane są jako punkty czerpania wody – ponad 11 tys. w LP. W każdym Nadleśnictwie funkcjonuje również baza sprzętu przeciwpożarowego . LP dysponują 40 samolotami i śmigłowcami wykorzystywanymi do patrolowania lotniczego oraz do zrzutów wody. Leśnicy edukują społeczeństwo w zakresie bezpieczeństwa pożarowego min. stawiając tablice edukacyjne oraz informacyjne – wskazują lwóweccy leśnicy.

fot.: Nadleśnictwo Lwówek Śląski

Najtragiczniejszy pożar w historii

Mimo tak szerokiego wachlarza zabezpieczeń, ognia nigdy nie da się całkowicie wyeliminować. Historia zna przypadki tragiczne, jak pożar w rejonie Kuźni Raciborskiej w 1992 roku, kiedy spłonęło ponad dziewięć tysięcy hektarów lasu, a życie straciło trzech ludzi. Przyczyną pożaru była iskra zapłonowa od hamującego pociągu.

Pożary lasów w powiecie lwóweckim

Z danych Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Lwówku Śląskim wynika, iż w naszym powiecie pożarów lasów, nieużytków oraz upraw rolnych na przestrzeni ostatnich lat było stosunkowo niewiele. Rok 2023: odnotowano 1 pożar lasu, 37 pożarów nieużytków oraz 13 pożarów upraw rolnych (w tym pożary zboża na pniu, stert i stogów). Rok 2024: zarejestrowano 3 pożary lasów, 49 pożarów nieużytków oraz 18 pożarów upraw rolnych. Rok 2025 (stan na dzień 1 września): odnotowano 1 pożar lasu, 47 pożarów nieużytków oraz 9 pożarów upraw rolnych.

Przyczyny pożarów

– Analiza przeprowadzonych działań wskazuje, iż głównymi przyczynami pożarów były celowe podpalenia oraz nieumyślne zaprószenia ognia, szczególnie podczas prac polowych. – wskazuje mł. kpt. Grzegorz Faliński Zastępca Komendanta KP PSP w Lwówku Śląskim, który apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności podczas wykonywania prac rolnych i leśnych oraz o niezwłoczne zgłaszanie wszelkich zauważonych pożarów.

– Dzięki stworzeniu w Polsce skutecznego systemu ochrony przeciwpożarowej lasów, średnia powierzchnia pożaru lasu jest od lat jedną z najniższych w Europie. – podkreślają leśnicy.

Ogień, choć groźny, pozostaje nieodłącznym elementem przyrody i ludzkiej cywilizacji. Symbolizuje siłę, odrodzenie i energię, ale przypomina też, jak łatwo z dobrodziejstwa może przerodzić się w katastrofę. To od człowieka zależy, czy potrafi korzystać z tego żywiołu mądrze i odpowiedzialnie.

Zapraszamy na Dary Lasu do Lwówka Śląskiego

Dziś gorąco zapraszamy na XVI edycję Darów Lasu. W tym roku w ramach wydarzenia odbędą się obchody 80-lecia Nadleśnictwa w Lwówku Śląskim a także obchody okręgowego Hubertusa. Nie zabraknie też wielu ciekawych atrakcji odnoszących się do żywiołów.