3 dni temu
Fot. Radio DoxaPolitechnika Opolska jest gospodarzem międzynarodowego forum na temat sejsmologii rotacyjnej. Chodzi o nowy obszar badań wszystkich aspektów rotacyjnych ruchów gruntu wywoływanych przez trzęsienia ziemi, eksplozje oraz zaburzenia atmosferyczne. W wydarzeniu udział bierze ponad pięćdziesięciu ekspertów z zakresu sejsmologii z Niemiec, Włoch, Chin, Indii, Stanów Zjednoczonych, Francji oraz Polski. To okazja do rozmów na temat najnowszych osiągnięć w tej dziedzinie oraz wymiany doświadczeń między przedstawicielami wiodących ośrodków badawczych z całego świata.
– Cieszę się, iż mogę tutaj być i uczestniczyć w tej konferencji. Ta grupa zajmuje się pomiarami rotacyjnymi, czyli obrotami, które są mierzone przez żyroskopy, które możemy znaleźć także w telefonach. Jestem sejsmologiem i wykorzystuję swoje pomiary w badaniu ziemi, na podstawie trzęsień ziemi. W tym wypadku wykorzystuję pomiar rotacji po to, żeby udoskonalić swoje badania. Tak naprawdę nie jesteśmy w stanie poczuć trzęsienia ziemi dopóki nie jesteśmy bardzo blisko epicentrum, silnego źródła trzęsienia ziemi. W Polsce na szczęście nie mamy jesteśmy wolni od tych zjawisk, ale występują wstrząsy górnicze, które możemy poczuć, o ile jesteśmy wystarczająco blisko takiego źródła, które może być powodowane właśnie wybuchami w kopalni. Zajmuję się takim urządzeniem – źródłem światła laserowego, które porusza się po takiej wielkiej konstrukcji zakopanej w podziemiu. Ta konstrukcja wykorzystuje efekt odkryty przez Einsteina, który może być wykorzystany do pomiarów bardzo małych rotacji powodowanych ruchami ziemi w tym czasie – tłumaczy prof. Heiner Igel z Ludwig Maximilian University w Monachium.
– Jakieś 15 lat temu odkryto, iż różne wstrząsy sejsmiczne, kopalniane, ale też i trzęsienia ziemi zawierają w sobie nie tylko komponenty, tak zwane translacyjne, czyli góra-dół, lewo-prawo, ale też komponenty obrotowe. Od tego czasu rozpoczął się burzliwy proces konstruowania urządzeń, które potrafią mierzyć te obroty, często małe, czasem większe. Ma to związek z inżynierią sejsmiczną, wstrząsami ziemi, z różnymi stratami, które przy okazji zachodzą, ale też ciekawymi zjawiskami fizycznymi, na przykład takimi jak badania fal grawitacyjnych. Fale grawitacyjne bada się przy pomocy przyrządów, które są de facto ogromnymi instalacjami sejsmograficznymi nagrywającymi, czyli sejsmicznymi urządzeniami do pomiaru tego typu sygnałów. Te sygnały są słabo słyszalne i okazuje się, iż te obroty są istotne przy ich analizie. Mamy na przykład indukowaną sejsmiczność, czyli wstrząsy górnicze, więc też prowadzimy pionierskie badania w pomiarach. To są takie poligony sejsmiczne, gdzie są mniejsze obciążenia, nie ma jakichś wielkich katastrof – opowiada prof. Zbigniew Zembaty z Politechniki Opolskiej.
– Ja zajmuję się wykorzystywaniem pomiarów rotacji w monitorowaniu stanu konstrukcji, czyli wykorzystywaniu między innymi żyroskopów w poszukiwaniu uszkodzeń w konstrukcjach takich jak mosty, budynki, czyli tych konstrukcjach, które są szczególnie odpowiedzialne i narażone na silne wymuszenia typu mocny wiatr, czy trzęsienia ziemi. te badania są częścią mojej pracy habilitacyjnej, którą wykonywałem na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Opolskiej. Po co wykonujemy, monitorowanie stanu konstrukcji? To jest przedłużenie życia konstrukcji – wskazujemy na możliwość przeprowadzenia prac naprawczych zanim te uszkodzenia będą na tyle krytyczne, iż trzeba zamknąć obiekt. W przypadku intensywnych trzęsień ziemi, jakie na przykład zdarzyły się całkiem niedawno w Turcji, takie pomiary mogą pomóc podjąć decyzję, czy należy zamknąć obiekt, na jak długo, kiedy ewentualnie pozwolić użytkownikom tego budynku powrócić do niego – informuje Piotr Bońkowski z Politechniki Opolskiej, jeden z organizatorów forum.
Forum potrwa do czwartku, 26 czerwca. Poza sesjami naukowymi w programie jest także zwiedzanie Opola. Na zakończenie zaplanowano wyjazd do Krakowa.
Heiner Igel, Piotr Bońkowski, Zbigniew Zembaty:
Autor: Anna Kurc
